English & other languages: click here!

Jesaja 53 - Als een Lam naar de slachtbank

Het bijbelgedeelte Jesaja 52:13-53:12 bevat de bekende passage over de lijdende Dienaar, in de statenvertaling ''de Knecht des HEEREN ' genoemd. Deze Dienaar zal koningen sprakeloos doen staan (Jes. 52:13-15). Toch werd hij door de mensen veracht, gemeden en door ons verguisd en geminacht. Ook ondervond hij ziekte en lijden (Jes. 53:1-3). Hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam. De wandaden van ons allen liet YAHWEH op Hem neerkomen (Jes. 53:4-6). Zonder protest liet hij zich naar de slachtbank leiden. Om de zonden van Gods volk werd hij geslagen (Jes. 53:7-8). Door het lijden van de Dienaar bereikte God Zijn doel: Hij droeg de schuld van velen en nam het voor zondaars op. En de lijdende Knecht overwon door een leven van lijden en pijn overeenkomstig het plan van God (Jes. 53:9-12).

In de 'prelude', het begin van 'het lied van de Knecht des HEEREN' (Jesaja 52:13) staat reeds dat de lijdende Dienaar/Knecht verhoogd en verheven zal zijn. Dat zijn woorden die normaal gesproken voorbehouden zijn aan God. De lijdende Dienaar/Knecht zal alle eer en lof ontvangen. Gods Dienaar/Knecht zal Zijn verlossingswerk volbrengen.

Jesaja 53:1-3 Wie heeft onze prediking geloofd, en aan wie is de arm van de HEERE geopenbaard? 2. Want Hij is als een loot opgeschoten voor Zijn aangezicht, als een wortel uit dorre aarde. Gestalte of glorie had Hij niet; als wij Hem aanzagen, was er geen gedaante dat wij Hem begeerd zouden hebben. 3. Hij was veracht, de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten, bekend met ziekte, en als iemand voor wie men het gezicht verbergt; Hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht.

Wie heeft onze prediking geloofd....... Ja, hoewel dit hoofdstuk de meest hoopvolle inhoud voor de wereld is, wordt dit niet door iedereen op deze hoge waarde geschat. Het grootste deel van Israël, het volk voor wie deze Dienaar/Knecht Zijn leven gaf, wijst Hem af. Zelfs dit hoofdstuk wordt in de prediking overgeslagen. Dan zijn er die beweren dat deze profetie slaat op Jesaja zelf of op de één of andere profeet. Deze verklaring is geen reeële gedachte. Nergens in de Bijbel treffen we een profeet aan die lijdt vanwege de zonden van zijn volk. Bovendien protesteert een profeet tegen onrecht en onderdrukking en laat hij zich niet als een schaap naar de slacht leiden.

Jesaja laat hier zien hoe vreemd en tegenstrijdig het lijkt dat deze lijdende Messias, die er afzichtelijker uitzag dan enig mens, tegelijkertijd de verlossing en reiniging van de wereld bewerkt.

Sommige Joodse 'geleerden' beweren dat de lijdende Dienaar Israël zou vertegenwoordigen. Weer anderen beperken het tot het gelovige overblijfsel van Israël (Jesaja 10:20). Dat Israël of het overblijfsel van Israël moest lijden vanwege de zonden van het volk is volgens hen een onhoudbare stelling. In het bijbelgedeelte 2 Koningen 17:7-23 en Jesaja 42:23-25 staat klip en klaar dat Israël en Juda moesten boeten voor hun eigen zonden.

Dus werd er volgens de Joodse religie niet plaatsvervangend geleden. Maar er zijn ook rechtvaardige Israëlieten, die de vervulling van deze profetie hebben meegemaakt en later tot geloof zijn gekomen. Zij gaan schuil achter de aanduidingen 'wij' en 'ons' in de verzen 53:3vv, en erkennen dat de lijdende Dienaar hun ziekten en zonden heeft gedragen. God deed dus niet op hen, maar op Hem de schuld neerkomen die zij bedreven hadden.

aan wie is de arm van de HEERE geopenbaard.......?
waar niemand enige verwachting van heeft. De arm van de HEERE is een beeld van Zijn kracht en almacht, waarin Hij Zijn vijanden overwint. Toch zien we hier een Messias, een armzalige verschijning. die zwak is en lijdt. Maar de kracht en almacht van God zal op onverwachte wijze tot uitdrukking komen te middenvan deze lijdende, schijnbaar zwakke Messias.

Want Hij is als een loot opgeschoten voor Zijn aangezicht, als een wortel uit dorre aarde........ de aarde was dor, maar dat zag men niet. Ze zagen wel die armzalige man waarop neer gezien werd door de klasse van die tijd. Toch was die loot, die kleine wortel, die uit de verdorvenheid van de wereld omhoog schoot, in Gods ogen 'het groene hout" (Luk. 23:31). In Gods aanwezigheid is dat wat zwak lijkt, sterk. de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten ... hoe hebben ze niet luid 'Kruisig hem!' geroepen en hem ingeruild voor een misdadiger. Vals beschuldigd, gegeseld, bespot. Iemand voor wie men het gezicht verbergt....... Hij ging om met hoeren en tollenaars, lammen en blinden en de aanzienlijke leiders moesten niets van Hem hebben. Er waren tijden dat de mensen achter Hem aan liepen, maar keerden zich af, omdat Zijn rede te hard was, ze konden Hem niet aanhoren (Johannes 6:60). Ze verwierpen Hem.

Jesaja 53:4-6 Voorwaar, onze ziekten heeft Híj op Zich genomen, onze smarten heeft Hij gedragen. Wíj hielden Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt. 5. Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen. 6. Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons ieder naar zijn eigen weg. Maar de HEERE heeft de ongerechtigheid van ons allen op Hem doen neerkomen.

Voorwaar, onze ziekten heeft Híj op Zich genomen, onze smarten heeft Hij gedragen...... In het Nieuwe Testament wordt op deze tekst teruggegrepen:

Toen het nu avond geworden was, brachten ze velen die door demonen bezeten waren, bij Hem, en Hij dreef de boze geesten uit met een enkel woord, en Hij genas allen die er slecht aan toe waren, opdat vervuld werd wat gesproken was door de profeet Jesaja toen hij zei: Hij heeft onze zwakheden op Zich genomen, en onze ziekten gedragen. (Mattheüs 8:16-17)

Die Zelf onze zonden in Zijn lichaam gedragen heeft op het hout, opdat wij, voor de zonden dood, voor de gerechtigheid zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen. (1 Petrus 2:24)

Wíj hielden Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt....... wat bijzonder is zo'n profetie. Jesaja die plm. 3 eeuwen voordat dit plaatsvond zich vereenzelvigde met zijn volk Israël, zijn nageslacht, dat na Hem kwam en dat Zijn Heiland verkeerd inschatte. Hij spreekt in de 'wij-vorm'....... 'wij', die dachten dat God Zijn oordeel over Hem uitstortte, niet beseffende dat het hun oordeel - en het onze - was.

Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld........ Yeshua stierf voor onze zonden aan het kruis. (1 Korintiërs 15:3; Markus 10:45; Johannes 1:29).

De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem........ ik kijk nu even naar een latere profetie, van Jeremia, nadat hij klaagt: "Zie, HEERE, en aanschouw, hoe veracht ik geworden ben!"

Klaagliederen 1:12 Raakt het u allen niet, voorbijgangers? Aanschouw en zie of er leed is als mijn leed, dat mij is aangedaan, waarmee de HEERE mij bedroefd heeft op de dag van Zijn brandende toorn.

Jeremia lijkt zich ook te vereenzelvigen met degenen die het oordeel ondergaan: op de dag van Gods brandende toorn. De geprofeteerde inname en verwoesting van Jeruzalem met de tempel was daarvan een voorvervulling. Jeremia heeft de diepte van dat lijden geestelijk gevoeld, ondergaan. Zo diep gaan profetieën, ook bij Jesaja. Het lijkt wel of zowel Jesaja als Jeremia er bij zijn geweest toen de Yeshua de Messias leed en werd gekruisigd. Ze hebben Hem gekend! Maar in Yeshua is dat alles tot volle diepgang gekomen. Hij heeft al die zware lasten op Zich genomen, ja lichamelijk, maar Hij heeft bovenal in Zijn ziel ontzaglijk veel moeten lijden.

We zien vaak op het lichamelijke lijden van Christus. Maar was Zijn zielenlijden niet de grootste smart? Toen Hij bloed zweette.... Toen Zijn Vader Hem alleen liet....? In die zwarte, geestelijke duisternis....... toen onze zonden, ziekten en onze smarten op Hem drukten. Toen de machten der duisternis ten onrechte hun overwinning claimden. Toen de aarde beefde, de graven open gingen en het voorhangsel tussen de voorhof en het 'heilige' scheurde.

Door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen....... ziekte en lichamelijke ongemakken zijn de gevolgen van de zonden. Omdat Yeshua de straf op de zonden voor ons droeg, kwam de genezing voor ons beschikbaar. Nu vaak in deze tijd, maar tenvolle in het Vrederijk, waar de bladeren van het geboomte de mens gegeven zijn voor genezing (Openbaring 22:2).
Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons ieder naar zijn eigen weg........ wat zien we dat om ons heen, ieder keer zich naar zijn eigen weg, die niet Gods weg is. Voor een groot deel komt dat door het volgen van leiders.Vroeger toen niet iedereen kon lezen kon je het nog misleiding noemen als iemand een verkeerde weg ingestuurd werd, Maar nu zijn de meeste mensen in staat te toetsen wat ze geleerd hebben van leiders. Ze kunnen zelfs zelf onderzoek doen in Gods Woord, zonder een leider (1 Joh. 2:27) In datzelfde hoofdstuk waarschuwt Johannes ook voor de antichrist, die de gelovigen op allerlei manieren proheert te misleiden en een valse éénheid probeert te bewerkstelligen.

Maar de HEERE heeft de ongerechtigheid van ons allen op Hem doen neerkomen...... hier zien we de gemeenschap tussen de Vader en de Zoon in het werk aan het kruis. Dit werd met Grote Verzoendag uitgebeeld als de hogepriester zijn handen op de kop van één van de twee bokken legde, waarna het dier geofferd werd en het bloed op het verzoendeksel werd gesprenkeld.

Jesaja 53:7-9 Toen betaling geëist werd, werd Híj verdrukt, maar Hij deed Zijn mond niet open. Als een lam werd Hij ter slachting geleid; als een schaap dat stom is voor zijn scheerders, zo deed Hij Zijn mond niet open. 8. Hij is uit de angst en uit het gericht weggenomen, en wie zal Zijn leeftijd uitspreken? Want Hij is afgesneden uit het land van de levenden. Om de overtreding van mijn volk is de plaag op Hem geweest. 9. Men heeft Zijn graf bij de goddelozen gesteld, en Hij is bij de rijke in Zijn dood geweest, omdat Hij geen onrecht gedaan heeft en geen bedrog in Zijn mond geweest is.

Hij werd mishandeld, maar hij liet zich verdrukken en deed zijn mond niet open...... Ik heb hier even de NBG vertaling genomen, omdat me dat beter lijkt. De Naardense en Engelse Bijbel vertaalt het ook zo. In de HSV is het woord 'betaling' ook schuin afgedrukt, wat wil zeggen dat het woord niet in de brontekst staat en om bepaalde taalkundige redenen is toegevoegd. In tegenstelling tot het vorige vers lijkt het erop dat de mishandeling, verdrukking en vernedering door mensen wordt veroorzaakt, terwijl de ongerechtigheid in vers 6 door God de Vader op Hem neerkwam.

Als een lam werd Hij ter slachting geleid; een ooi (= betere vertaling) dat stom is voor de scheerders, Hij deed Zijn mond niet open......... Yeshua zweeg tegen zijn beschuldigers. (Markus 14:60-61)Toen begonnen sommigen hem te bespuwen; ze blinddoekten hem en sloegen hem in het gezicht en zeiden tegen hem: ‘Profeteer nu maar!’, en ook de dienaren onthaalden hem op vuistslagen Marcus 14:65). Pilatus leverde Yeshua uit om gekruisigd te worden, nadat hij hem eerst nog had laten geselen. (Marcus 15:15)

Ze sloegen hem met een rietstok tegen het hoofd en bespuwden hem, en bogen zogenaamd onderdanig voor hem. (Markus 15:19) Yeshua protesteerde niet, jammerde niet en aanvaardde het lijden uit liefde voor de mensen die Hij wilde redden uit dit zondig bestaan. Om alle mensen die dit offer aanvaarden, met God te verzoenen en hen eeuwig leven te schenken.

Het aanbod was voor dezelfde mensen die Hem kruisigden, voor jou en mij. Wat een onvoorwaardelijke liefde!

Hij is uit de angst en uit het gericht weggenomen, en wie zal Zijn leeftijd uitspreken.......? Daarna werd de Knecht des HEEREN uit zijn onderdrukking, angst en oordeel weggenomen, d.w.z. Hij stierf. Niemand had in die tijd door welke weg Yeshua ging en wat het voor de wereld betekende.

Jesaja zegt hier dat 'Hij werd afgesneden' Met 'afgesneden uit het land der levenden' (Psalm 116:9) wordt niet alleen gedoeld op Zijn sterven, maar ook op het ontbreken van nakomelingen. Vandaat dat in vers 10 wordt gezegd: "Hij zal nakomelingen zien en een lang leven hebben". Dit alles gebeurde 'om de overtreding van Mijn volk'.
Hij is bij de rijke in Zijn dood geweest, omdat Hij geen onrecht gedaan heeft en geen bedrog in Zijn mond geweest is.........

Hij zou een graf krijgen bij misdadigers, bij de goddelozen. Zo ging dat met misdadigers die gedood werden. Dat was een enorme schande (1 Kon. 13:22; 1 Kon. 14:13; Jes. 14:19v; Jes. 22:19). Zijn 'laatste rustplaats' werd een tijdelijke rustplaats en was echter bij de rijken (Jozef van Arimathea) ; toch had hij nooit enig geweld (in Het Hebreeuws: לֹא-חָמָס = geen Hamas) begaan, nooit bedrieglijke taal gesproken."

Jesaja 53:10-11 Maar het behaagde de HEERE Hem te verbrijzelen, Hij heeft Hem ziek gemaakt. Als Zijn ziel Zich tot een schuldoffer gesteld zal hebben, zal Hij nageslacht zien, Hij zal de dagen verlengen; het welbehagen van de HEERE zal door Zijn hand voorspoedig zijn. 11. Om de moeitevolle inspanning van Zijn ziel zal Hij het zien, Hij zal verzadigd worden. Door de kennis van Hem zal de Rechtvaardige, Mijn Knecht, velen rechtvaardig maken, want Hij zal hun ongerechtigheden dragen.

Maar het behaagde de HEERE Hem te verbrijzelen........ dit is een tekst waar veel mensen moeite mee hebben. Op het eerste gezicht lijkt deze omschrijving ook vreemd. Maar wie God heeft leren kennen uit de Bijbel weet dat het hier niet om een vorm van leedvermaak gaat. God had behagen in het redden van de mens wat door deze 'verbrijzeling' mogelijk werd. De Zoon had daar eveneens behagen in, ondanks de moeite en pijn die daardoor veroorzaakt werd. Dit is weer een bewijs van het eenswillend zijn van Vader en Zoon, zoals dat vooraf werd uitgebeeld toen vader Abraham zijn zoon Izaäk offerde. Ik denk dan aan deze tekst uit het Nieuwe Testament wat iets over de houding van de Zoon zegt:

Efeze 5:2 en wandel in de liefde, zoals ook Christus ons liefgehad heeft en Zichzelf voor ons heeft overgegeven als een offergave en slachtoffer, TOT EEN AANGENAME GEUR VOOR GOD.

Hij heeft Hem ziek gemaakt...... met deze beschrijving wordt teruggegrepen naar vers 3 en in vers 4 staat dat Hij onze ziekten op zich heeft genomen. Hij had zo deel aan onze kwetsbare gezondheid.
Als Zijn ziel Zich tot een schuldoffer gesteld zal hebben...... een schuldoffer was voor de Israëlieten de manier om voor zonde en schuld vergeving te krijgen, hoewel dat met het dierenbloed voorlopig bedekt werd, totdat het bloed van de Messias de definitieve vergeving zou bewerken (Rom. 3:25).

dan zal Hij nageslacht zien...... (In het Hebreeuws staat er 'zaad' zera זֶרַע). Nadat Yeshua Zijn offer zou hebben gebracht was het mogelijk, om op grond van Zijn bloed, deel uit te maken van het lichaam van Christus, waarvan Hij het hoofd is.

Ieder mens wordt geboren uit de mensheid waarvan Adam het hoofd is. Maar Adam was in zonde gevallen en had zo zijn nageslacht in de gevolgen daarvan meegenomen. Ze werden allemaal in zonde geboren, nog vóór ze zonden hadden gedaan. Omdat de mens zo was geboren ging hij zondigen. Je erfde die eigenschap. Nu is er wedergeboorte mogelijk, d.w.z. je wordt geestelijk opnieuw geboren als je Yeshua als je 'hoofd' aanvaardt en je zonden worden afgewassen door Zijn bloed. Zo gezien zijn we nageslacht van Hem en erven we met Hem alle dingen! Romeinen 8:32

Hij zal de dagen verlengen; het welbehagen van de HEERE zal door Zijn hand voorspoedig zijn....... de dood, de begrafenis, het offer van de Messias maakt geen einde aan het verhaal. Hij leeft voort! Hij leeft om Zijn zaad, Zijn geestelijke nakomelingen, te zien. Hij zal Zijn dagen verlengen en niet onder de vloek van de dood zijn. De profetie gebruikt niet het woord 'opstanding', maar het verlengen van de dagen wijst daar wel op. En het leven dat Hij leidt na Zijn dood en begrafenis is heerlijk; Zijn leven zal voorspoedig worden geleefd naar het welbehagen van YAHWEH.

Om de moeitevolle inspanning van Zijn ziel zal Hij het zien, Hij zal verzadigd worden...... Hier spreekt God over Zijn Zoon, de Knecht! God heeft wel gezien de gewilligheid om zichzelf te offeren en de moeitevolle inspanning van de ziel van Zijn Zoon.
De HEERE heeft echt wel gezien wat het de Knecht gekost heeft. Het is niet gering. Wat deze Knecht des HEEREN gedaan heeft bracht de apostel Paulus zo onder woorden:

Romeinen 5:7-8 Want bij hoge uitzondering zal iemand voor een rechtvaardige sterven; hoogstens immers heeft iemand de moed om voor de goede mens te sterven. 8. God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.

Als je het goed op je laat inwerken dat Yeshua aan dat kruis al dat lijden dat mensen Hem aandeden onderging, maar dat Hij het deed om die mensen te redden van de eeuwige dood, dan gaat dat wel heel diep.

De mensen deden Hem dat aan, maar God zegt in dit hoofdstuk dat Hij het Hem aandeed en Yeshua zegt: "Niemand neemt het Mij af, maar ik geef het uit Mijzelf'.

Hij zal verzadigd worden....... waarschijnlijk wordt hier bedoeld dat Yeshua uiteindelijk de blijdschap zal smaken dat alles wat Hij heeft gedaan zijn heerlijke uitwerking krijgt in hen die Hem volgem. Dat wordt bevestigd in de daarop volgende zin: Door de kennis van Hem zal de Rechtvaardige, Mijn Knecht, velen rechtvaardig maken.

Jesaja 53:12 Daarom zal Ik Hem veel toedelen, en machtigen zal Hij verdelen als buit, omdat Hij Zijn ziel heeft uitgestort in de dood, onder de overtreders is geteld, omdat Hij de zonden van velen gedragen heeft en voor de overtreders gebeden heeft.

Daarom zal Ik Hem veel toedelen....... Hier spreekt God weer over Zijn Zoon. De Vader zal zorgen dat Zijn Zoon over veel goede dingen tot herstel en eer van Gods Koninkrijk zal beschikken.

machtigen zal Hij verdelen als buit....... we zien nu ook Zijn Koninklijke macht om verdeling aan te brengen onder de machtigen en, na de eindstrijd die Hij heeft moeten strijden, waarin Hij overwinnaar is, heeft Hij ook recht op de buit. Waaruit die bestaat is van minder belang, het gaat hier om inzicht in de machtsverhoudingen. De machtigen van nu, voor zover ze niet geoordeeld en gedood zijn, zullen zich straks moeten laten gezeggen door de Knecht en Koning die hen heeft overwonnen. Die overwinning is behaald door Zijn onschuldig lijden en sterven.

Hij is onder de overtreders geteld...... ja, want hij droeg hun zonden, hij bad voor hen (Lukas 23:34a). Deze laatste woorden van het hoofdstuk hebben afsluitend weer betrekking op het kruis. Daar was Hij bij uitstek onder de overtreders geteld en daar was Zijn hart nog vol van liefde voor God en voor de naasten die zich bevonden op deze duistere executieplek.

Jur & Ida