English & other languages: click here!

Jeremia 13 - Tekenen die spreken

Jeremía krijgt van God de opdracht om een gordel en een wijnkruik te kopen en deze bij de Eufraat in een rotskloof te verbergen. De betekenissen van deze beelden geven inzicht in het naderende oordeel. Juda zocht bondgenootschappen met de heidense volken; nu zullen deze vrienden hun eigen heersers worden. Tot slot vraagt de HEERE hoe lang het volk zich nog weigert te bekeren.

Ga naar hoofdstuk: inleiding/index - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23(1) - 23(2) - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31(1) - 31(2) - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48(A) - 48(B) - 49(A) - 49(B) - 50(A) - 50(B) - 51(A) - 51(B) - 52 - Safan

Jeremia 13:1-5 Zo heeft de HEERE tegen mij gezegd: Ga voor u een linnen gordel kopen, doe hem om uw middel en laat hem niet in het water komen. 2. Ik kocht de gordel overeenkomstig het woord van de HEERE, en deed hem om mijn middel. 3. Toen kwam het woord van de HEERE voor de tweede keer tot mij: 4. Neem de gordel die u gekocht hebt, die om uw middel zit, en sta op, ga naar de Eufraat en verberg hem daar in de kloof van een rots. 5. Ik ging en verborg hem bij de Eufraat, zoals de HEERE mij geboden had.

Ga voor u een linnen gordel kopen...... Jeremia krijgt van YHWH de opdracht een linnen gordel te kopen en die om zijn middel te dragen. Zo'n gordel is een soort decoratieve buikband die de waardigheid en autoriteit van een persoon uitdrukt. Een hogepriester droeg een gordel (Exodus 28:4), maar ook de gewone priesters hadden linnen gordels (Lev. 16:4). De gordel mag, in de situatie van Jeremia, niet gewassen worden, of anderszins nat worden. Het lijkt op het eerste oog een vreemde opdracht die Jeremia moet vervullen. Maar Jeremia doet gewoon wat God hem opdraagt.

en sta op, ga naar de Eufraat en verberg hem daar in de kloof van een rots...... Dan komt de tweede opdracht van God om naar de Eufraat te gaan en daar de gordel in de kloof van een rots te verbergen. Dat is geen geringe opdracht, helemaal naar de rivier de Eufraat. Intussen had hij al een tijd met deze gordel, die ook als sieraad diende rondgelopen. Maar nu moest hij een lange voetreis maken naar de Eufraat, want de rivier ligt ruim duizend kilometer bij Jeruzalem vandaan. Het zal minstens een maand lopen in beslag nemen om daar te komen. Ezra vertrok op de 12e dag van de 1e maand en deed er vier maanden over (Ezra 8:31 - Ezra 7:8-9). De rivier de Eufraat vormt de scheiding tusen Assyrië en Babylonië, de landen bestemd voor ballingschap van het tienstammenrijk (is al in ballingschap) resp. het tweestammenrijk gaat in ballingschap).

Jeremia 13:6-7 Nu gebeurde het na verloop van vele dagen, dat de HEERE tegen mij zei: Sta op, ga naar de Eufraat en neem vandaar de gordel mee, waarvan Ik u had geboden hem daar te verbergen. 7. Ik ging naar de Eufraat, zocht ernaar, en nam de gordel weg van de plaats waar ik hem verborgen had. En zie, de gordel was vergaan. Hij deugde nergens meer voor.

Sta op, ga naar de Eufraat en neem vandaar de gordel mee...... een hele tijd later moest Jeremia opnieuw die lange voetreis maken en de gordel ophalen die hij in de rotsspleet had verstopt.

En zie, de gordel was vergaan. Hij deugde nergens meer voor...... Als Jeremia de gordel wil pakken, ziet hij dat deze verrot is door vocht en ongedierte. De gordel is het symbool voor de eer en waardigheid van Juda die God hen toebedeeld had. Maar door hun hoererij met de Babylonische afgoden is die waardigheid totaal teniet gedaan en heeft plaats gemaakt voor misplaatste eigendunk. Wat er over is, is viezigheid en stank. Het deugt nergens meer voor. Jeremia zal het volk verteld hebben wat hij ging doen. Misschien hebben ze hem eerst wel uitgelachen toen hij met zijn symbool van waardigheid om zijn lendenen rondliep. Ze wilden niet naar zijn woorden luisteren, hopelijk wordt het hen duidelijk door deze beelden.

Jeremia 13:8-11 Toen kwam het woord van de HEERE tot mij: 9. Zo zegt de HEERE: Zo zal Ik de trots van Juda en de grote trots van Jeruzalem doen vergaan. 10. Dit boosaardige volk, dat weigert naar Mijn woorden te luisteren, dat hun verharde hart volgt, andere goden achternagaat om hen te dienen en zich voor hen neer te buigen – dat zal worden als deze gordel, die nergens meer voor deugt. 11. Want zoals een gordel gehecht zit aan het middel van een man, zo heb Ik heel het huis van Israël en heel het huis van Juda aan Mij gehecht, spreekt de HEERE, zodat het Mij zal zijn tot een volk, tot een naam en tot lof en tot luister, maar zij hebben niet geluisterd.

Zo zal Ik de trots van Juda en de grote trots van Jeruzalem doen vergaan..... op dezelfde manier zal in Babel de trots, de hoogmoed van Juda vergaan. Net als die gordel zullen zij naar de oever van de Eufraat, naar Babylon, weggevoerd worden.

Dit boosaardige volk, dat weigert naar Mijn woorden te luisteren..... dit volk krijgt nu een veelzeggend teken. Misschien dat de werkelijkheid van het komende oordeel tot hun verharde hart doordringt.
zoals een gordel gehecht zit aan het middel van een man...... zo dicht en intiem zijn Israël en Juda aan YHWH gehecht, met Hem verbonden. Het zou Zijn volk zijn, met naam, luister, eer en waardigheid. Maar ze hebben niet geluisterd, ze wilden niet luisteren. Gij hebt niet gewild..... (Matth. 23:37)

Jeremia 13:12 Zeg daarom dit woord tegen hen: Zo zegt de HEERE, de God van Israël: Elke kruik wordt gevuld met wijn. Zij zullen dan tegen u zeggen: Weten wij niet zeer goed dat elke kruik met wijn gevuld wordt?

Elke kruik wordt gevuld met wijn.... dit is eigenlijk een spreekwoord waarmee men wil zeggen: "alles komt tot zijn doel" of "het komt uiteindelijk allemaal goed." Deze woorden zijn voor de Judeeërs niets bijzonders, hadden juist een positieve betekenis.

Zij zullen zeggen: Weten wij niet zeer goed dat elke kruik met wijn gevuld wordt?.... natuurlijk, we weten wel dat alles goed komt. Het volk schijnt de volle wijnkruiken (nebel נֵבֶל - het grrotste formaat kruik) te zien als een teken van overvloed, vrede en zegen. Er zouden goede tijden volgen.

Jeremia 13:13-14 Zeg dan tegen hen: Zo zegt de HEERE: Zie, Ik ga alle inwoners van dit land, zelfs de koningen die in de plaats van David op zijn troon zitten, de priesters en de profeten en alle inwoners van Jeruzalem vullen tot zij dronken zijn. 14. Ik zal hen stukslaan, de een tegen de ander, de vaders samen met de kinderen, spreekt de HEERE, Ik zal geen medelijden hebben, niet ontzien en Mij niet ontfermen, maar hen te gronde richten.

Ik ga alle inwoners van dit land.....en alle inwoners van Jeruzalem vullen tot zij dronken zijn.... de optimistische reactie op het spreekwoord dat Jeremia gebruikte, krijgt hier een rampzalige wending. Als ze dronken zijn, zijn ze machteloos.

Ik zal hen stukslaan, de een tegen de ander..... Het opstandige volk zal als kruiken tegen elkaar kapotgeslagen worden. Niemand uitgezonderd, ook de priesters, de valse profeten, de vaders en de kinderen. Zelfs de koningen in de koningslijn van David ondergaan dit lot. Dit waren vooral de zonen van Josia die tijdens het optreden van Jeremia op de troon zaten: Joachaz, Jojakim, Jojakin en Zedekia,

Ik zal geen medelijden hebben, niet ontzien en Mij niet ontfermen.... deze eigenschap is kenmerkend voor een liefhebbend, maar rechtvaardig God. Juda had zich, ondanks vele waarschuwingen, voortdurend bezig gehouden met afgoderij en met slechte daden die daarvan het gevolg waren. God heeft heel veel geduld met hen gehad, want YHWH is barmhartig en genadig, geduldig en rijk aan goedertierenheid. Psalm 103:8

Maar aan geduld komt een eind en tenslotte komt dan het oordeel.....

Exodus 20:3-6 U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. 4. U zult voor uzelf geen beeld maken, geen enkele afbeelding van wat boven in de hemel, of beneden op de aarde of in het water onder de aarde is. 5. U zult zich daarvoor niet neerbuigen, en die niet dienen, want Ik, de HEERE, uw God, ben een na-ijverig God, Die de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten, 6. maar Die barmhartigheid doet aan duizenden van hen die Mij liefhebben en Mijn geboden in acht nemen.

Jeremia 13:15-16 Luister en neem ter ore, doe niet uit de hoogte, want de HEERE heeft gesproken. 16. Geef eer aan de HEERE, uw God, voordat Hij het duister maakt, en voordat in de schemering uw voeten zich stoten aan de bergen, en u uitziet naar licht, maar Hij het tot een schaduw van de dood maakt, het verandert in donkerte.

Luister en neem ter ore, doe niet uit de hoogte, want de HEERE heeft gesproken. .....

Doe niet uit de hoogte en doe niet alsof je het zelf wel weet. Het is wel YAHWEH de God van hemel en aarde die dit gesproken heeft. Straks wordt het donker. Nu is het nog schemerig, zoals op het plaatje. Maar als de zon ondergaat en je moet je weg gaan in het donker dan helpt je hoogmoed je niet en je afgoden helpen evenmin. Elektrisch licht is niet beschikbaar. Je kunt je richting niet bepalen. Iedere verkeerde voetstap kan je dood betekenen. Je kunt onverwacht aangevallen worden door wilde dieren. Keer je om, voordat het donker wordt!

Geef eer aan de HEERE, uw God, voordat Hij het duister maakt...... dat is een oproep die ook in deze tijd past. Want het gaat beslist duister worden op deze wereldbol. Jesaja profeteerde het al: Want zie, de duisternis zal de aarde bedekken en donkere wolken de volken. Jesaja 60:2a Dit hoofdstuk houdt ook een belofte in voor het gelouterde, ware Israël, dat zijn knieën heeft gebogen voor YHWH die in Yeshua naar de aarde is gekomen. Yeshua is het LICHT van de wereld. "Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben." Joh. 8:12

Jeremia 13:17-20 Als u dan nog niet luistert, zal mijn ziel wenen op verborgen plaatsen vanwege de hoogmoed, bitter schreien, ja, tranen stromen er uit mijn ogen naar beneden, want de kudde van de HEERE is gevangen weggevoerd. 18. Zeg tegen de koning en tegen de koningin-moeder: Verneder u, ga op de laagste plaats zitten, want wat op uw hoofd is, uw sierlijke kroon, is neergevallen. 19. De steden in het Zuiderland zijn gesloten, niemand is er die opendoet. Heel Juda is weggevoerd, volledig weggevoerd. 20. Sla uw ogen op en zie wie daar uit het noorden komen! Waar is de kudde, u eens gegeven, uw luisterrijke kleinvee?

Als u dan nog niet luistert, zal mijn ziel wenen....... Jeremia wordt wel "de huilende profeet" genoemd. Hij huilt en rouwt alsof het oordeel, de wegvoering, al heeft plaatsgevonden. Hij was geen afstandelijke boodschapper die zonder emoties het oordeel aankondigde aan Gods volk, waarvan hij zelf deel uitmaakte. Juda wordt hier nog steeds "de kudde van HEERE" genoemd. Deze is en blijft het erfdeel van YHWH.

Zeg tegen de koning en tegen de koningin-moeder: Verneder u, ga op de laagste plaats zitten.... Als het koningschap van Juda zich zou onderwerpen en zich aan God zou overgeven, zou het volk van het koninkrijk zeker volgen. Leiders moeten het voortouw nemen. Zij moeten beginnen met de verootmoediging, als uiting van rouw moeten zij van de troon afstappen en op de grond plaatsnemen. De kroon moeten zij afstaan, want anderen zullen het land regeren. Waarschijnlijk richt Jeremia zich tot koning Jojachin en zijn moeder Nehushta (2 Koningen 24:8-16 en Jeremia 52:31).

uw sierlijke kroon, is neergevallen...... De kroon staat symbool voor macht, maar die is hen in feite al ontnomen.

De steden in het Zuiderland zijn gesloten..... Niet alleen de steden van het noorden, het gedeelte waar de Babyloniërs logischerwijs zouden binnenkomen, maar ook de steden van het zuiden zijn afgesloten; Ze kunnen geen kant meer op. Zelfs het vluchten naar Egypte (via het zuiden) is onmogelijk. De vijand zal van het ene uiteinde van het land naar het andere gaan, overal verwoesting zaaien en de inwoners wegvoeren.

Heel Juda is weggevoerd, volledig weggevoerd..... In 597 v.Chr. werd koning Joachin naar Babel weggevoerd en tegelijkertijd Ezechiël, de jongere tijdgenoot van Jeremia. (Ezechiël 1:2) Er ging ook een groot deel van Juda naar Babel, die zich vestigden in Tel-Abib bij de rivier Kebar. (Ezechiël 1) Maar na de verwoesting door Nebukadnezar in 586 v.Chr. waarbij de meesten de dood vonden (ook Zefanja), waren er nog enkele personen aanwezig, waaronder Jeremia.

Waar is de kudde, u eens gegeven..... Aan Jeruzalem wordt gevraagd waar zijn bevolking (kudde) is. Zoals een koning machteloos is zonder sierlijke troon, zo is dat ook met een stad zonder inwoners.

Jeremia 13:21-23 Wat zult u zeggen wanneer Hij u zal straffen, aangezien u zelf hun geleerd hebt om leiders, hoofden over u te zijn? Zullen de weeën u niet aangrijpen zoals een barende vrouw? 22. Wanneer u dan in uw hart zegt: Waarom zijn deze dingen mij overkomen? Vanwege de grootheid van uw ongerechtigheid zijn de zomen van uw kleding opgetild, worden uw hielen overweldigd. 23. Kan ook een Cusjiet zijn huid veranderen, of een luipaard zijn vlekken? Zou ook u dan goed kunnen gaan doen, gewend als u bent om kwaad te doen?

Wat zult u zeggen wanneer Hij u zal straffen.... u heeft het volk toch zelf geleerd om hoofden over u te zijn? In 609 v.Chr. kwam met de dood van de vrome koning Josia een eind aan Juda’s onafhankelijkheid. Zijn opvolgers gingen verbonden aan met heidense landen. Daarmee vertrouwde men zich toe aan een heidens land en leerden de bevolking van Juda dat deze bevriende naties heersers over hen waren. (Jeremia 2:18-19). Nu zouden deze heersers veranderen in wrede overheersers. Dit zou een les moeten zijn voor Israël in deze tijd. Op 15 september 2020 ondertekenden Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein een vredesakkoord. Zij zoeken steun bij de Verenigde Staten. Bileam moest in het verleden namens God profeteren: "Zie, een volk, dat alleen woont en onder de natiën zich niet rekent.". (Numeri 23:9) Dat "alleen wonen", onder Gods heerschappij was toen tot zegen van Israël en zou het ook nu zijn. Jeremia zei over die verbonden met heidenen "uw eigen kwaad straft u". 2:19

Vanwege de grootheid van uw ongerechtigheid zijn de zomen van uw kleding opgetild...... Het optillen van de zomen en het ontbloten (overweldigen) van de hielen is een duidelijke verwijzing naar seksueel misbruik door de overheersers. Dit werd al in Jeremia 3:17 geprofeteerd. Geestelijke en lichamelijke hoererij gaan vrijwel altijd samen.

Kan ook een Cusjiet zijn huid veranderen, of een luipaard zijn vlekken?.....

Dit voorbeeld wordt gebruikt om aan te geven hoe diep de zonde al verankerd is in Juda. Het is bij wijze van spreken hun DNA geworden. Een Cusjiet (Ethiopiër) kan zijn bruine huid niet blank maken en een luipaard kan zijn vlekken niet wegwerken. Het kwaad kan zo ingebakken zitten in de mens dat het onmogelijk is om te veranderen. Maar als we dit vanuit een breder Bijbels perspectief bekijken, dan weten we dat we in Yeshua een nieuwe schepping kunnen worden. Die wedergeboorte is pas compleet als we in heerlijkheid worden opgewekt

2 Korinthe 5:17 Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping: het oude is voorbijgegaan, zie, alles is nieuw geworden.

Jeremia 13:24-25 Ik zal hen verspreiden als stoppels die wegstuiven door de woestijnwind. 25. Dit zal uw lot zijn, uw deel door Mij u toegemeten, spreekt de HEERE, omdat u Mij hebt vergeten en op leugen vertrouwde.

Ik zal hen verspreiden als stoppels..... stoppels zijn in mijn beleving de restanten van een aar die op het veld na het maaien zijn overgebleven. Net zo als de haartjes die na het scheren zijn overgebleven op de huid. In het huidig Hebreeuws is het een strootje of een rietje waaruit je drinkt. Je zou het dan zo kunnen zien dat, als het vuur van Gods oordeel over die stoppels (het overblijfsel van lichamen) is heengegaan, er as overblijft dat door de woestijnwind wordt weggewaaid. Dan blijft er niets over, omdat men God heeft vergeten en in de leugen leefde. Zie ook Jer. 9:22

Jeremia 13:26-27 Daarom zal Ik ook de zomen van uw kleding omhoog tillen tot over uw gezicht, zodat uw schande gezien wordt: 27. uw overspeligheid en uw gehinnik, uw schandalige hoererij. Op de heuvels en in het veld heb Ik uw afschuwelijke afgoden gezien. Wee u, Jeruzalem, moet u niet rein worden? Hoelang zal dat nog duren?

Daarom zal Ik ook de zomen van uw kleding omhoog tillen...... Als de zomen van een kledingstuk tot over het hoofd omhoog worden getild, dan betekent dit dat iemand naakt te kijk staat. Zie Nahum 3:5. Ze hebben de tijd gehad om zichzelf te vernederen (Jeremia 13:18). Maar dat is niet gebeurd. Er zijn zoveel waarschuwingen in de wind geslagen, dat nu het afval dat van hen overblijft in de wind weggeblazen zal worden.

uw overspeligheid en uw gehinnik, uw schandalige hoererij...... hinneken, flirten, hoererij, ongeoorloofde liefde, zowel naar afgoden als naar seks. Het huwelijk is verbroken.... wat heeft YHWH door Jeremia steeds weer opgeroepen tot bekering: Jeremia 3:14 Keer terug, afkerige kinderen, spreekt de HEERE, want Ík heb u getrouwd. Ik zal u nemen, één uit een stad en twee uit een geslacht, en Ik zal u naar Sion brengen. Het mocht niet baten....

Wee u, Jeruzalem, moet u niet rein worden? Hoelang zal dat nog duren? Een prangende vraag uit het diep gekrenkte hart van God. Hoeveel eeuwen zijn er al voorbij gegaan en nog steeds moet die vraag gesteld worden.

Jeruzalem is gebouwd als een stad, die wel samengevoegd is...... YHWH bouwt Jeruzalem; Hij vergadert Israels verdrevenen.

Openbaring 21:10 En hij voerde mij weg in de geest op een grote en hoge berg en liet mij de grote stad zien, het heilige Jeruzalem, dat neerdaalde uit de hemel, bij God vandaan.

Ida