Johannes 3 Nicodemus en de vriend van de Bruidegom

Aan deze ontmoeting is een indrukwekkende gebeurtenis vooraf gegaan. Yeshua had de handelaren en geldwisselaars met een gesel van touwen de tempel uitgejaagd.

Yeshua zei tegen de duivenverkopers:  “maak niet het huis van Mijn Vader tot een huis van koophandel.” Er wordt in dat hoofdstuk nog vermeld dat velen in Zijn Naam geloofden om de tekenen die hij gedaan had. Maar ook dat Yeshua zich niet toevertrouwde aan de mensen omdat Hij wist hoe ze van binnen waren. (Joh. 2:23-25)

Deze kwam 's nachts naar Jezus..... Waarom Nicodemus ‘s nachts naar Yeshua kwam is niet vermeld.

Het kan zijn dat hij zich schaamde voor zijn collega’s farizeeën om dit openlijk te doen, maar het is ook mogelijk dat hij dit moment koos om rustig met Yeshua te kunnen praten.

Rabbi, wij weten dat U van God gekomen bent als leraar..... Nicodemus praat hier in de “wij-vorm”,  wat de indruk geeft dat hij namens het sanhedrin spreekt. Toch lijkt het niet dat hij hier de mening van dat college vertolkt. Het kan een vriendelijke, vleiende intro zijn om het gesprek te beginnen. Maar zover we dit gesprek kunnen beoordelen, was het niet van lange duur. Yeshua valt meteen met de deur in huis:

“Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als iemand niet opnieuw geboren wordt, kan hij het Koninkrijk van God niet zien.”

Wedergeboren…. Deze voor ons bekende uitdrukking kom je in de Bijbel elders niet tegen. Letterlijk staat er “van boven geboren” of  “van bovenaf”.  En dat woord zien we in ander verband wel vaker in het nieuwe testament. (Joh. 3:31; Joh. 19:11; Joh. 19:23)   
In die tijd werd onder de Joden algemeen onderwezen dat, ze op grond van hun afstamming van Abraham, ze automatisch verzekerd waren van de hemel. Iets wat veel kerken ook niet vreemd is, waar dan het horen bij de kerk die verzekering geeft.

Johannes 3:4 Nicodemus zei tegen Hem: Hoe kan een mens geboren worden als hij oud is? Hij kan toch niet voor de tweede keer in de buik van zijn moeder ingaan en geboren worden?

Uitgaande van het zekere feit dat je afstamt van Abraham klinkt een boodschap van een nieuwe geboorte vreemd in de oren van een religieuze leider. Dat er hier en daar wat aan een gelovige opgelapt moet worden begreep hij wel. Hij begreep ook wel dat  je als oudere volwassene niet weer terug kon in je moeders lijf. Maar dat Yeshua hiermee aangaf dat er een totaal nieuw mens moest komen, dat was in zijn ogen onmogelijk. En dat is het menselijk gezien ook, maar geestelijk gezien wordt dat wel duidelijk. En dat gaat Yeshua hem uitleggen:

Johannes 3:5-8 Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als iemand niet geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk van God niet binnengaan. 6. Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. 7. Verwonder u niet dat Ik tegen u gezegd heb: U moet opnieuw geboren worden. 8. De wind waait waarheen hij wil en u hoort zijn geluid, maar u weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat; zo is het met iedereen die uit de Geest geboren is.

Zeker! (Voorwaar) als je niet geboren wordt uit water en Geest, kun je het Koninkrijk van God niet binnengaan. Yeshua zei nadrukkelijk dat de mens niet maar een beetje bijgeschaafd moet worden,  maar dat er een radicale bekering moet plaatsvinden door de Geest van God. We moeten geboren worden uit water en Geest. Het dubbele gebruik van het woord “voorwaar” onderstreept Zijn woorden.

Geboren uit water en Geest.... de uitdrukking  “uit water” lijkt om de waterdoop te gaan. Dit is wel een teken en beeld van wat Yeshua bedoelt, maar dat is niet de zaak zelf.  De doop in Christus, zoals wij die kennen, werd toen nog helemaal niet gepraktiseerd. Het gaat hier niet om fysiek water, maar om de reiniging. Het is het reinigingswater wat bij de rode koe werd uitgebeeld. Om dat beter te begrijpen geven onderstaande teksten meer licht daarover. Het is nog beter om die teksten in de context te lezen.

Om te beginnen maakt het gebeuren van de voetwassing veel duidelijk:

Johannes 13:10-11 Jezus zei tegen hem: Wie gebaad heeft, heeft slechts nodig dat zijn voeten worden gewassen, want hij is al geheel rein. En u bent rein, maar niet allen.  Want Hij wist wie Hem verraden zou; daarom zei Hij: U bent niet allen rein.
Ezechiël 36:25 Ik zal rein water op u sprenkelen en u zult rein worden. Van al uw onreinheden en van al uw stinkgoden zal Ik u reinigen.

De discipelen waren rein en daarom wedergeboren. Maar één van hen, namelijk Judas, was niet rein.

In Johannes 15 sprak Yeshua opnieuw over de reiniging van het Woord:

Johannes 15:3 U bent al rein vanwege het Woord dat Ik tot u gesproken heb.

Je ziet dat “HET WOORD” een uiterst belangrijke rol speelt in die reiniging. In het volgende vers wordt zelfs gesproken over het WATERBAD DOOR HET WOORD!  We kunnen ons baden in het Woord. Het Woord toont ons DOOR DE GEEST dat we onrein zijn, zodat we ons willen laten reinigen door datzelfde Woord.

Efeze 5:25-26 Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven, opdat Hij haar zou heiligen, door haar te reinigen met het waterbad door het Woord,

Nicodemus had dit moeten begrijpen vanuit het eerste testament, want het vernieuwde testament was er nog niet. In de volgende verzen is er sprake van WATER & GEEST!

Ezechiël 36:25-29 Ik zal REIN WATER op u sprenkelen en u zult REIN worden. Van al uw onreinheden en van al uw stinkgoden zal Ik u REINIGEN. 26. Dan zal Ik u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven. Ik zal het hart van steen uit uw lichaam wegnemen en u een hart van vlees geven. 27. Ik zal Mijn Geest in uw binnenste geven. Ik zal maken dat u in Mijn verordeningen wandelt en dat u Mijn bepalingen in acht neemt en ze houdt. 28. U zult wonen in het land dat Ik uw vaderen gegeven heb, u zult een volk voor Mij zijn en Ík zal een God voor u zijn. 29. Ik zal u verlossen van al uw onreinheden. Ik zal roepen tegen het koren en Ik zal het veel doen worden: Ik zal u geen hongersnood opleggen.

De wind waait waarheen hij wil...... Ja, die wedergeboorte is een groot wonder en hoe dat geboorteproces verloopt is onbegrijpelijk. Maar de windrichting verandert totaal! We weten niet precies hoe de Geest de mens verandert en vernieuwt. Maar we merken dat dit zich in ons leven voltrekt en het is een schat van grote waarde, die we nooit meer kwijt willen. 

Zonder de wedergeboorte kan je het Koninkrijk van God niet ingaan.....   Eerst sprak Yeshua erover dat je zonder wedergeboorte het Koninkrijk niet kunt zien. Maar Hij zei bovendien dat je het Koninkrijk niet kunt binnengaan.  Geboorte uit water en Geest is nodig; reiniging van de zonden en je hart als woonplaats van de Heilige Geest. Met Shavuot/Pinksteren  wordt het door de windwerking heel duidelijk: het geluid als van een geweldige wind geeft onmiskenbaar aan dat de Heilige Geest er is. In Ezechiël  37:5-10 blaast de Heilige Geest van God de doden in de vallei tot leven.

Bent u leraar van Israël en weet u deze dingen niet?

Yeshua stelt deze vraag aan Nicodemus nadat Hij met hem had gesproken over het binnengaan in het Koninkrijk naar hemelse maatstaven. Om zicht op dat Koninkrijk te hebben is het nodig dat een mens opnieuw wordt geboren.  Nicodemus begreep niet dat er iets mis is met onze natuurlijke geboorte vanuit het zondige mensengeslacht. Dat we alle kwade neigingen bij onze eerste geboorte hebben meegekregen als gevolg van de zondeval van Adam en Eva. Dat ons eigen ik centraal staat in plaats van HEM die ons geschapen heeft en die ons liefheeft.

Toch gaat deze man door voor een schriftgeleerde, iemand die het weten kan. In onze tijd zouden we zo iemand een theoloog of een dominee noemen. Maar aan al deze mensen kan de vraag gesteld worden: “weet u, als leraar wat wedergeboorte inhoudt?” 

Want anders – aldus Yeshua – kun je geen zicht hebben op het Koninkrijk van God.

Dan zijn je gedachten, je intenties en je woorden zonder inhoud, ook al bid je dikwijls het “Onze Vader”  met de woorden: “Uw Koninkrijk kome”. Ook al heb je eer en aanzien bij de mensen. Als je dit niet begrijpt ben je niet alleen als leraar ongeschikt, maar kun je ook anderen niet de weg tot behoud wijzen.

Ook Nicodemus had het nodig dat zijn zonden werden afgewassen en dat hij kon delen in de Heilige Geest die rijkelijk over Yeshua was uitgestort.  Religieuze leiders die Yeshua niet hebben aanvaard zijn niet rechtvaardig verklaard en daarom krachteloos. Sterker, zij gaan zelf Gods Koninkrijk niet binnen en verhinderen anderen daar binnen te gaan. Mattheüs 23:13

Titus 3: 4-7 Maar toen de tijd aanbrak dat God ons, door de komst van zijn Zoon, zijn liefde en vriendelijkheid zou tonen, heeft Hij ons gered. Niet omdat wij het hadden verdiend, maar omdat Hij met ontferming over ons bewogen was en medelijden met ons had. Hij heeft onze zonden afgewassen (in de HSV wordt dit “het bad der wedergeboorte” genoemd), ons nieuw leven gegeven en ons vernieuwd door de Heilige Geest die Hij rijkelijk over ons heeft uitgegoten. En dat allemaal om wat Jezus Christus, onze Redder, heeft gedaan. Dankzij zijn genade zijn wij voor God rechtvaardig verklaard en erfgenamen geworden van het eeuwige leven, waar wij nu op hopen.

Wedergeboorte houdt de erkenning in dat je een zondaar bent en dat je dat ook heel goed beseft. Je gaat zien dat je motieven en je gedachten niet zuiver zijn, overeenkomstig Gods Woord. Dat je geboden van God negeert. Naar menselijke normen kun je een fatsoenlijk en eerlijk persoon zijn, maar als Gods licht erover valt wordt het duidelijk dat we onvolmaakt zijn. Het is net zoals het zonlicht in een schoon vertrek de zwevende stofdeeltjes aan het licht brengt. Ons hele karakter is aangetast en daarom verdienen we in de ogen van de Heilige God, de doodstraf.  Maar God heeft in Zijn liefde een Middel tot redding en herstel gegeven. De kruisdood van Yeshua! Hijzelf nam onze doodstraf op Zich! Door één met Hem te zijn, zijn we aanvaardbaar voor God en kunnen we tot Hem naderen.

Wij zijn dan met Hem begraven door de doop (de onderdompeling) in de dood, opdat, gelijk Christus uit de doden opgewekt is door de majesteit van de Vader, zo ook wij in nieuwheid van leven zouden wandelen.   (Romeinen 6:4)

Bekering

De beslissing van je wil, om je oude leven prijs te geven en Yeshua de autoriteit in je leven te geven heet “bekering”:

Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen. Handelingen 2:38

In Galaten wordt heel goed uitgedrukt wat het inhoudt om opnieuw geboren te zijn. Het eigen “ik” is gestorven, afgelegd en begraven in de doop. Nu mag Yeshua de dienst uitmaken in je leven.

Galaten 2:20  Ik ben met Christus gekruisigd; en niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij; en voor zover ik nu in het vlees leef, leef ik door het geloof in de Zoon van God, Die mij heeft liefgehad en Zichzelf voor mij heeft overgegeven.

Om deze wedergeboorte mogelijk te maken, was het nodig dat Yeshua verhoogd moest worden. Yeshua loopt hier vooruit op zijn kruisiging. Nicodemus weet vast wel van de slang die in het Paradijs de mensen verleidde om ontrouw aan hun Schepper te worden. Hij kent ook de geschiedenis van het volk Israël in de woestijn. Dat brengt  Yeshua hem in herinnering, want die geschiedenis heeft betekenis voor alle tijden.

De verhoging van de slang beeldde in feite de vernedering, het oordeel en tenslotte de ondergang van de slang, de satan uit. Want satan diende zich in het Paradijs aan in de gedaante van een slang. 

In Johannes 3:14 staat: En zoals Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, zo moet de Zoon des mensen verhoogd worden, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.

Dit beeld kreeg de volle betekenis voor hen die later moesten leren opzien naar het kruis waaraan Yeshua terechtgesteld werd. Yeshua  werd bij uitstek tot zonde gemaakt, zoals de slang het beeld van de zonde is.

Zo vol van het diepste kwaad waarmee de slang in de Hof van Eden kwam, zo vuil en vol van kwaad werd Yeshua in Gods ogen toen Hem, als smetteloos Lam, de zonden van de mensheid werden  toegerekend om hen van de eeuwige dood te redden.  Uit Zijn vernedering vloeide uiteindelijk Zijn ultieme verhoging voort:

Filippenzen 2: 8 en 9  En in de gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood. Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem EEN NAAM GESCHONKEN BOVEN ALLE NAAM.

Dit konden de Israëlieten in de woestijn nog niet begrijpen. Maar degenen die toen in geloof opkeken naar de slang, zoals God gebood, werden genezen en gered van de dood.  Het kijken naar de koperen slang was Israëls bescherming tegen de gevolgen van oordeel.

Nicodemus kon ook nog niet de verbinding leggen tussen deze gebeurtenis in de woestijn en de wedergeboorte waarover Yeshua sprak. Yeshua vertelde hem dat deze verhoging van de slang alles te maken had met Zijn veroordeling die spoedig zou komen. Een veroordeling tot de dood die tot stand zou komen door het college van schriftgeleerden waar Nicodemus deel van uitmaakte.

De woorden van Yeshua tot Nicodemus, de leraar die onbekwaam was om leraar te zijn, hebben niet tot verharding en afwijzing geleid. Want later in de Bijbel wordt er van hem getuigd:

In Johannes 7: 50-51 sprak Nicodemus met een groep ongelovige Farizeeën tegen het onrechtmatig arresteren van Yeshua.

Later, nadat Yeshua was gekruisigd, voegde Nicodemus zich bij Jozef van Arimathea om Yeshua een waardige begrafenis te geven. Nicodemus 'bracht een mengsel van mirre en aloë, ongeveer honderd pond' (Johannes 19:39).

De Bruidegom en Zijn vriend

Johannes 3:22-24 Daarna ging Jezus met Zijn discipelen naar het Judese land en verbleef daar met hen en doopte.
23. Maar ook Johannes doopte in Enon bij Salim, omdat daar veel water was; en de mensen kwamen daar en werden gedoopt, 24. want Johannes was nog niet in de gevangenis geworpen.

Jezus ging met Zijn discipelen naar het Judese land.... De andere evangelisten belichtten het optreden van Yeshua in Galilea. Johannes bepaalt ons bij Zijn roeping voor Judea. 

Jezus verbleef daar met hen en doopte. We lezen alleen hier dat Yeshua ook mensen doopte. Het zal dezelfde doop zijn geweest die ook Johannes uitvoerde (Mattheüs 3:2), na de prediking "bekeer u", Precies zoals Yeshua ook predikte:

Mattheüs 4:17 Vanaf die tijd begon Jezus te prediken en te zeggen: "Bekeert u, want het koninkrijk der hemelen is nabijgekomen.

Johannes doopte in Enon bij Salim.... men is het niet eens over deze locatie. Er worden twee verschillende plekken genoemd een ten zuiden van Bethshan, waar talrijke bronnen waren; een andere, op korte afstand van Sichem. De naam Enon betekent "veel bronnen". Johannes doopte daar "omdat daar veel water was." Deze laatste uitdrukking wordt wel eens gebruikt als argument om het zogenaamde "dopen" met enkele druppeltjes op het hoofd af te wijzen.

Johannes 3:25-26 Er ontstond dan een woordenstrijd vanuit de discipelen van Johannes met de Joden over de reiniging.
26. En zij gingen naar Johannes en zeiden tegen hem: Rabbi, Hij Die bij u was aan de overkant van de Jordaan, van Wie u getuigenis gaf, zie, Hij doopt en allen komen bij Hem.

Johannes de Doper had ook zijn discipelen. Zij vonden het maar vreemd dat Yeshua nu zelf ook aan het dopen was. Ze beklaagden zich daarover bij Johannes, die ook Rabbi door hen genoemd wordt. Ze zagen dat de mensen allemaal naar Yeshua toe liepen en dat zij minder te doen hadden. Naar menselijke maatstaven brengt zoiets jaloezie en concurrentie teweeg. Deze discipelen wisten niet goed wat ze hiermee aan moesten. 

Johannes 3:27-30 Johannes antwoordde en zei: Een mens kan niets aannemen, als het hem niet uit de hemel gegeven is.
28. U bent zelf mijn getuigen dat ik gezegd heb: Ik ben de Christus niet, maar ik ben voor Hem heen uitgezonden.
29. Wie de bruid heeft, is de Bruidegom, maar de vriend van de Bruidegom, die erbij staat en hem hoort, verblijdt zich zeer over de stem van de Bruidegom. Deze blijdschap van mij nu is volkomen geworden. 30. Hij moet meer worden, maar ik minder.

Johannes de Doper wist dat het God was die hem de taak had gegeven als een heraut de Koning van Gods Koninkrijk aan te kondigen en de weg waarover de Koning zou gaan voor te bereiden. Daarom kon het niet anders dan dat de aandacht op die Koning zou vallen.  Dat was juist het doel van de taak die hij van God uit de hemel was gegeven en die hij vanuit zijjn hart had vervuld. 

"Hij moet meer worden, maar ik minder.  Dat is de liefde waarvan Paulus zegt: zij zoekt zichzelf niet.

Johannes 3:31-33 Wie van boven komt, is boven allen; wie uit de aarde is, is uit de aarde en spreekt uit de aarde. Wie uit de hemel komt, is boven allen. 32. En wat Hij gezien en gehoord heeft, dat getuigt Hij, en Zijn getuigenis neemt niemand aan.
33. Wie Zijn getuigenis aangenomen heeft, die heeft daarmee bezegeld dat God waarachtig is.

Wie van boven komt...... die staat boven allen.... Yeshua is Degene die van boven komt, Zijn aardse oorsprong ligt in de Heilige Geest van God die Maria, draagster van het Heilig Zaad, bevruchtte. Hij was van Boven, Hij is Gods Zoon, die spreekt en handelt in de autoriteit van Zijn Vader.  Geen autoriteit omdat de wereld Hem erkende en benoemde, maar als rechtmatig Erfgenaam, die zelfs de Schepper was. Hebreeën 1:2 Die Hij Erfgenaam gemaakt heeft van alles, door Wie Hij ook de wereld gemaakt heeft.

Zijn getuigenis neemt niemand aan..... het woordje "niemand" is hier relatief bedoeld. Dat blijkt al uit het vervolg van de tekst "allen die Hem aangenomen hebben".  In zijn algemeenheid kun je stellen dat "niemand" het getuigenis van Yeshua aanneemt. Men zit er bij wijze van spreken "niet op te wachten".  Het aannemen ervan betekent het in conflict komen met de wereld waarvan satan de overste is. Je gaat tegen de stroom in en dat bezorgt je moeilijkheden.  Maar wat er bovenuit gaat is dat je de Waarheid van God omarmt, dat je Zijn gerechtigheid liefhebt. Dat je vrede in je hart hebt. 

Wie Zijn getuigenis aangenomen heeft.....  Wie zijn getuigenis aanneemt heeft daarmee het zegel gezet op het feit dat God waarachtig is. Hij heeft de Heilige Geest toegelaten in zijn hart, die hem overtuigde van deze Waarheid. Wie Yeshua afwijst maakt God tot een leugenaar. (1 Johannes 1:10, Johannes 5:10). 

Johannes 3:34-36 Want Hij Die God gezonden heeft, spreekt de woorden van God, want God geeft Hem de Geest zonder maat. 35. De Vader heeft de Zoon lief en heeft alle dingen in Zijn hand gegeven. 36. Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven, maar wie de Zoon ongehoorzaam is, zal het leven niet zien, maar de toorn van God blijft op hem.

In Yeshua schittert Gods luister, hij is Zijn evenbeeld, Zijn afdruk (Hebreeën 1:3), Hij is van nature het ongezuurde brood. Er is niets in Hem dat de werking van de Heilige Geest ook maar zou kunnen belemmeren.  Dit in tegenstelling tot de  profeten die nog wel hun zwakheden hadden. Zij konden nog niet volmaakt zijn. Maar het Woord dat zij van de Geest ontvingen hield Gods volmaakte boodschap in!  Er bestaat een volmaakte liefdeband tussen de Vader en de Zoon, een liefdeband die Hij ook in Zijn volgelingen wil bewerken.  (Johannes 17:22-23).

In Yeshua kwam de profetie van Simeon tot vervulling, die hij uitsprak toen Yeshua als baby in de tempel gebracht werd en voor Maria een reinigings- en zondoffer moest worden gebracht:
Lukas 2:34 En Simeon zegende hen en zei tegen Maria, Zijn moeder: Zie, dit Kind is bestemd tot val en opstanding van velen in Israël en tot een teken dat tegengesproken zal worden 35. – ook door uw eigen ziel zal een zwaard gaan – opdat de overwegingen uit veel harten openbaar worden.  

Yeshua, de Toetssteen voor de val en de opstanding van velen, de toorn van God of het eeuwig leven. Ieder die met Hem te maken krijgt wordt op de proef gesteld. Hij moet kiezen en als hij niet kiest houdt dat een verkeerde keuze in. De overwegingen van de harten moeten openbaar worden.  Het is de ultieme tweedeling op deze aarde.

Johannes 1:12 Maar allen die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven kinderen van God te worden......  namelijk die in Zijn Naam geloven;

Ida